عوارض گمرکی به مبلغی گفته می‌شود که در هنگام ترخیص کالا یا محموله از گمرک می‌بایست به عنوان مالیات پرداخت گردد. در حمل و نقل بین المللی کالاها زمانی که یک محموله می‌خواهد از مرز یک کشور عبور کند ابتدا وارد گمرک می‌شود و پس از طی مراحل قانونی مبلغی از صاحب کالا یا شرکت بازرگانی مورد نظر اخذ می‌گردد تا به محموله اجازه ترخیص داده شود. این مبلغ که با توجه به نوع کالا، کشور مبدا و سایر فاکتورها می‌تواند میزان متغیری داشته باشد همان عوارض گمرکی است.
بیشتر بخوانید: معنی دقیق تشریفات گمرکی چیست و بر چه اساس ارزیابی می‌شود؟
تعیین عوارض گمرکی برای کالاها هدف‌های مختلفی را دنبال می‌کند. نخست اینکه این عوارض مانند دیگر انواع مالیات نوعی منبع درآمد برای دولت به شمار می‌روند. از طرف دیگر دولت‌ها با تعیین این عوارض برای کالاهای وارداتی سعی در حمایت از تولیدات داخلی دارند. این عوارض همچنین می‌توانند به برقراری تعادل در تراز پرداخت‌ها نیز کمک کنند. دیگر هدفی که از طریق عوارض و مالیات گمرکی پیگیری می‌شود هدایت تقاضای مصرف کنندگان است. دولت‌ها از این طریق سعی دارند تقاضای مصرف کنندگان را از یک کالا به سمت کالایی دیگر منحرف کنند. مالیات‌های گمرکی می‌توانند یک ابزار کنترل کننده برای کاهش واردات کالاهایی باشند که برای محیط زیست، اقتصاد و یا سلامت جامعه مضر هستند.
ستایش لجستیک با بیش از 70 سال سابقه در حوزه خدمات لجستیک، حمل و نقل و اجاره انبار عمومی در تهران، توانمندی و تخصص لازم جهت ارائه خدمات اجاره انبار عمومی و خصوصی، انبارداری اسناد و مدارک، انبار عبوری، اجاره انبار وسایل منزل، تحویل به مشتری برای فروش اینترنتی، خدمات ارزش افزوده، اجاره انبار کالا، اجاره سوله و .. در یک فضای بسیار محافظت شده با نگهبانان و دوربین های مداربسته می باشد. اجناسی که از گمرک ترخیص می شوند می توانند به طور مستقیم وارد انبارها شوند و با توجه به نوع محصول وارد یکی از انواع انبارها شوند.
کد تعرفه گمرکی چیست؟
کد تعرفه گمرکی یا کد HS یک کد هشت یا ده رقمی است که برای هر کالای خاص متفاوت می‌باشد. در واقع هر کد HS تنها به یک کالای منحصر بفرد تعلق دارد و میزان عوارض گمرکی آن کالا با توجه به این کد تعیین می‌گردد.
کد تعرفه گمرکی در حقیقت یک سامانه استاندارد بین المللی است که در بیش از دویست کشور دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. کد HS نه تنها تعرفه گمرکی هر کالای خاص بلکه طبقه و نوع آن کالا و بسیاری از جزئیات و مشخصات آن را نیز تعیین می‌کند. چهار یا شش رقم اول این کد برای هر کالا در تمامی کشورهای عضو WCO (سازمان جهانی گمرک) مشترک است. اما دو یا چهار رقم بعدی با توجه به الگوی طبقه‌بندی هر کشور می‌تواند متفاوت باشد.
دو رقم اول کد تعرفه گمرکی متعلق به فصل کالا و دو رقم بعدی آن متعلق به سر دسته کالا است. دو رقم سوم نیز نشان دهنده زیر دسته کالا می‌باشد. به طور مثال اگر شش رقم اول کد HS یک کالا 1006.30 باشد دو رقم اول یعنی 10 به فصل دهم طبقه‌بندی استاندارد کالاها یعنی غلات اشاره دارد. دو رقم بعدی یعنی 06 مربوط به سر دسته 06 یعنی برنج می‌باشد. دو رقم بعدی یعنی 30 نیز به زیر دسته سی ام برنج یعنی برنج صیقلی اشاره دارد. بنابراین تمام کالاهایی که کد HS آنها با 1006 شروع می‌شود جزو انواع برنج به شمار می‌روند. این سیستم طبقه‌بندی مجموعا بیست و یک فصل دارد که هر فصل از سر دسته‌ها و زیر دسته‌های متعددی نیز برخوردار است.
نحوه محاسبه هزینه های گمرکی
نرخ تعرفه عوارض گمرکی هر کالا با توجه به کد HS آن کالا تعیین می‌گردد. هزینه‌های گمرکی شامل چند طبقه مختلف می‌باشند که هزینه انبارداری، حقوق گمرکی و سود بازرگانی مهمترین این هزینه‌ها هستند. هزینه انبارداری از حاصل ضرب سه عامل وزن ناخالص کالا، نرخ انبارداری و مدت زمان نگهداری کالا در انبار به دست می‌آید. حقوق گمرکی بخش ثابت هزینه‌های گمرکی است که برای هر کالا معادل چهار درصد می‌باشد. سود بازرگانی نیز بخش متغیر هزینه‌های گمرکی است که توسط دولت و با توجه به سیاست‌های کلان اقتصادی تعیین می‌گردد. فرمول محاسبه سود بازرگانی به شرح زیر است:
سود بازرگانی = ارزش سیف × نرخ ارز × نرخ تعرفه
ارزش سیف (CIF) نیز می‌بایست به طور جداگانه و مطابق فرمول زیر محاسبه گردد:
ارزش سیف = نرخ ارز اعلامی توسط گمرک × ( هزینه حمل و نقل + هزینه بیمه + سایر هزینه‌های اضافی )
آنچه با نام عوارض گمرکی شناخته می‌شود در حقیقت حاصل جمع سود بازرگانی و حقوق گمرکی می‌باشد.
آشنایی بیشتر: اساس و نحوه صحیح اظهارنامه گمرکی چگونه است؟
معافیت های گمرکی
دولت‌ها معمولا دسته‌ای از کالاها را از پرداخت عوارض گمرکی معاف می‌کنند. این معافیت‌ها هدف‌های مشخصی را دنبال می‌کنند و غالبا در جهت حمایت از اقتصاد کشور تنظیم می‌گردند. به طور مثال ماشین آلات خط تولید که می‌توانند موجب افزایش تولید در کشور و ایجاد اشتغال شوند مشمول این معافیت‌ها می‌باشند. کالاهایی که به طور محدود و جهت مهندسی معکوس وارد کشور می‌شوند و همچنین مواد اولیه صنعتی و تجهیزات آزمایشگاهی و دستگاه‌های کنترل کیفیت نیز در این دسته قرار می‌گیرند. اقلام دفاعی و لوازم امدادی نیز در زمره این معافیت‌های مالیاتی قرار دارند.
علاوه بر این موارد دولت‌ها می‌توانند در زمان‌های خاص معافیت‌های ویژه‌ای را برای برخی از کالاها در نظر بگیرند. این معافیت‌ها معمولا به قصد تنظیم بازار و یا جبران کمبود برخی از کالاهای اساسی و داروهای خاص صورت می‌گیرد.
