موجودی انبار یا Inventory دارایی جاری ذخیره‌شده در انبار است. این موجودی یا به‌عنوان مواد اولیه، برای تولید کالا مصرف می‌شود و یا به‌عنوان کالای نهایی برای کسب درآمد به‌فروش می‌رسد. موجودی‌های انبار اقلام ترازنامه‌ای هستند که یا نقد و یا معادل وجه نقد هستند، یا می‌توانند ظرف یک سال به وجه نقد تبدیل شوند. ما در این مقاله اطلاعاتی را که درباره موجودی انبار نیاز دارید، در اختیار شما قرار می‌دهیم.
انواع موجودی انبار
سه نوع موجودی انبار عبارتند از:
- مواد اولیه
- کالاهای در حال تولید (WIP)
- کالاهای تمام‌شده
بیایید با هر کدام از از این موجودی‌ها آشنا شویم.
مواد اولیه یا مواد خام
مواد اولیه همه موادی هستند که یک کسبوکار از آن‌ها برای تولید محصولات نهایی استفاده می‌کند. این مواد می‌تواند توسط شرکت ساخته شده یا از یک تامین‌کننده خریداری شود. مواد اولیه را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
- مواد اولیه مستقیم: مستقیماً در محصول نهایی استفاده می‌شود.
- مواد اولیه غیرمستقیم: جزئی از محصولات نهایی نیست؛ اما در فرآیند تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ستایش لجستیک به عنوان یکی از با سابقه‌ترین شرکت‌ها با ۷۰ سال فعالیت در حوزه لجستیک و حمل و نقل، اجاره انبار،انبارداری لاستیک، اجاره سوله تهران و اجاره انبار وسایل منزل دارای انبارهای کالاهای بازرگانی در منطقه کهریزک است که جواز کسب معتبر دارد.
کالاهای در حال تولید (WIP)
کالاهای در حال تولید یا Work-in-progress به همه موادی گفته می‌شود که در حال ساخت هستند، اما هنوز به محصول نهایی تبدیل نشده‌اند. برای مثال، قاب فلزی، روکش چرمی و فوم‌های بریده‌شده یک کاناپه در حال ساخت، همگی موجودی انبار در حال تولید محسوب می‌شوند.
کالاهای تمام شده
تمام اقلام آماده برای فروش بخشی از موجودی کالاهای نهایی محسوب می‌شوند. این محصولات معمولا در انبار نگهداری شده و به فروش می‌رسند.
روش های کنترل موجودی انبار
دو روش اصلی برای کنترل موجودی وجود دارد:
- روش کنترل دوره‌ای
- روش کنترل دائمی
روش کنترل دوره ای موجودی انبار
روش کنترل دوره‌ای موجودی انبار به شمارش کالاها در فواصل زمانی خاص می‌پردازد. در این سیستم، مدیران انبار به‌صورت دستی موجودی خود را به‌صورت ماهانه، سه‌ماهه یا سالانه شمارش می‌کنند. دوره دقیق به نیازهای سازمان و فعالیت‌های تجاری بستگی دارد.
روش دوره‌ای برای شرکت‌های کوچک با حداقل موجودی ایده‌آل است. همچنین برای مشاغلی که محصولات خاص را می‌فروشند و کالاهای با اندازه بزرگ‌تر را در اختیار دارند، مناسب است.
یکی از شرکت‌های معتبری که سابقه هفتاد ساله در زمینه انبارداری دارد؛ ستایش لجستیک است. این شرکت با حضوری فعال در منطقه شورآباد توانسته نیاز بسیاری از مشتریانش را در زمینه تحویل، نگهداری و توزیع و پخش کالاهای همراهی می‌کند و از این طریق در مسیر رشد و پیشرفت کسب و کار مشتریانش، همراهشان است. برای آشنایی بیشتر با این شرکت می‌توانید به صفحه رسمی ستایش لجستیک، مراجعه و برای اجاره انبار شورآباد و یا سوله اقدام کنید.
روش کنترل دائمی موجودی انبار
روش کنترل دائمی موجودی، شمارش دقیقی از سطوح موجودی را در زمان واقعی ارائه می‌دهد. این روش از فناوری‌هایی مانند بارکد و برچسب‌های شناسایی فرکانس رادیویی (RFID) برای ردیابی محصولات استفاده می‌کند. سپس اطلاعات در یک پایگاه داده متمرکز ثبت می‌شود و مدیران انبار به‌راحتی می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.
سیستم دائمی برای شرکت‌های بزرگ و یا زنجیره‌ای مناسب است. همچنین برای مشاغلی که موجودی‌های زیادی را نگهداری می‌کنند و گردش انبار بالایی دارند، عالی است.
فرمول های کنترل موجودی انبار
فرمول‌های زیادی در کنترل موجودی انبار وجود دارند. ما در اینجا برخی از این فرمول‌ها را آورده‌ایم.
فرمول موجودی ایمن (Safety stock)
موجودی ایمن مقدار موجودی ذخیره‌شده در تاسیسات است. این کالاهای اضافی به سازمان این امکان را می‌دهد که با رویدادهای پیش‌بینی‌نشده مانند افزایش تقاضا برای یک محصول، تغییرات غیرمنتظره در گردش مالی و تاخیرهای تامین‌کننده مقابله کند.
موجود ایمن = (حداکثر زمان تحویل – متوسط زمان تحویل) × متوسط تقاضای محصول
فرمول نقطه سفارش مجدد (Reorder point)
نقطه سفارش مجدد فرمولی است که زمان ایده‌آل را برای ثبت سفارش مواد اولیه مشخص می‌کند. فرمول آن به‌شرح زیر است:
نقطه سفارش مجدد = موجودی ایمنی + (متوسط مصرف x زمان تحویل)
فرمول حداکثر موجودی کالا
حداکثر کالا، تعداد دقیق کالاهایی است که یک انبار می‌تواند بدون بالابردن هزینه‌های ذخیره‌سازی نگه دارد. فرمول حداکثر کالا به‌شرح زیر است:
حداکثر کالا = (نقطه سفارش مجدد + مقدار تکمیل) – (حداقل تقاضا × زمان تحویل)
مزایای کنترل موجودی انبار
کنترل موجودی انبار مزایای زیادی دارد که ما آن‌ها را در این مقاله گردآوری کرده‌ایم.
- دقت بیشتر در مورد موجودی
- صرفه‌جویی در هزینه
- پرهیز از ته‌نشینی و موجودی اضافی
- تجربه مشتری بهتر
- بهره‌وری بیشتر
- محاسبات بلادرنگ
- ردیابی موجودی
- کمک به اتوماسیون
- بینش کامل و وسیع در مورد موجودی
- پیش‌بینی صحیح
- افزایش سود
- انطباق با استانداردهای مالیاتی
- کاهش ریسک گران‌فروشی
- سازمان‌یافته‌شدن انبار
- انجام سریع سفارش‌ها
- هماهنگی بین شعب مختلف
روش‌ها و تکنیک‌های نوین برای مدیریت موجودی انبار به منظور افزایش بهره وری
نرم افزارهای کنترل موجودی انبار
نرم‌افزارهای زیادی برای کنترل موجودی انبار وجود دارند. بسیاری از این نرم‌افزارها در داخل کشور طراحی شده و توسعه یافته‌اند. محصولات داخلی با قوانین انبارداری ایران مطابق هستند و استفاده از آن‌ها بسیار راحت‌تر است. این نرم‌افزارها معمولا مقیاس‌پذیر بوده و برای کسبوکارهای کوچک و بزرگ مناسب‌اند.
کسبوکارهای کوچک ورژن‌های پایه این نرم افزارها را خریداری می‌کنند و وقتی کسبوکار آن‌ها گسترش یافت، با پرداخت مبلغ اضافی، امکانات بیشتری را به نرم‌افزار اضافه می‌کنند. این برنامه‌ها قابلیت شخصی‌سازی را نیز دارند و می‌توانند براساس نیازهای انواع مشاغل تغییر کنند. از معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نرم افزاهای انبارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نرم افزار هلو
- نرم افزار سپیدار
- نرم افزار محک
- نرم افزار مبین سافت
- نرم افزار میزان
- نرم افزار کاکتوس
- نرم افزار قیاس
آموزش کنترل موجودی انبار در اکسل
اگرچه نرم‌افزارهای مختلف و بسیار کاملی برای مدیریت موجودی انبار وجود دارد، اما مشاغل کوچک می‌توانند از اکسل هم برای کنترل موجودی خود استفاده کنند.
استفاده از اکسل هزینه بسیار کمی دارد و کسبوکارهای مختلف می‌توانند از قالب‌های مختلفی برای کنترل موجودی انبار خود استفاده کنند. برای مثال، قالب اکسل مورد استفاده برای انبار مواد غذایی با قالب اکسل تجهیزات و وسایل خانگی متفاوت است. با کمی سرچ می‌توانید انواع مختلفی از این قالب‌ها را برای کسبوکار خود پیدا کنید.
از آنجا که اکسل امکان محاسبات ساده و فرمول‌نویسی را فراهم می‌سازد، صاحبان مشاغل می‌توانند به تنهایی و یا با کمک یک برنامه‌نویس، فرمول‌های مورد نیاز خود را در محیط اکسل وارد کنند. پس از آماده‌سازی اکسل، با ورود اطلاعات اولیه به نرم‌افزار، محاسبات لازم انجام شده و نتایج در اختیار قرار می‌گیرد.
با این حال باید در نظر بگیرید ک استفاده از اکسل، اگرچه مفید است، اما یک روش اولیه برای کنترل موجودی انبار محسوب شده و باید با گسترش کسبوکار با نرم‌افزارهای حرفه‌ای جایگزین شود. به‌طور کلی، کنترل موجودی انبار نقش مهمی در پیشرفت و بهره‌وری کسب‌وکارها دارد. این کنترل با روش‌های مختلف و به‌شکل دستی و نرم‌افزاری انجام می‌شود.
منابع
https://www.interlakemecalux.com/blog/formulas-for-inventory-management
https://safetyculture.com/topics/inventory-management-system/inventory-control/
