ترخیص کالا از گمرک یکی از پیچیده‌ترین و پرزحمت‌ترین پروسه‌های قانونی در حوزه تجارت به شمار می‌رود. تمام کالاها به محض عبور از مرز می‌بایست ابتدا وارد گمرک شوند و روال قانونی مشخصی را طی نمایند. پس از آن به دنبال مکانی امن برای نگهداری از محصولاتشان هستند. پس از آن مرحله اجاره انبار عمومی در تهران می‌باشد که در مقاله دیگر در مورد آن صحبت می‌کنیم. در این مطلب قصد داریم به شرح این روال قانونی و بررسی مدارک و مجوزهای لازم جهت ترخیص کالا از گمرک بپردازیم. با ما همراه باشید.
مدارک و مجوز ترخیص کالا از گمرک
این اسناد و مدارک و مجوزها جهت ترخیص کالا از گمرک لازم می‌باشند:
- اظهارنامه گمرکی
- بیمه نامه
- بارنامه
- فاکتور یا سیاهه خرید
- پیش فاکتور
- گواهی مبدا
- پروانه بهره‌برداری
- پروانه صادراتی
- گواهی استاندارد
- گواهی بهداشت
- برچسب اصالت
- ترخیصیه
- مجوز ثبت سفارش
- لیست عدل‌بندی
- اعلامیه تامین ارز
- گواهی منبع
همچنین ممکن است به جای خود صاحب کالا نماینده قانونی او برای ترخیص محموله در گمرک حاضر شود. در این صورت فرد نماینده می‌بایست وکالت نامه رسمی خود را نیز به همراه داشته باشد. در موارد رایج‌تر شرکت بازرگانی اقدام به استخدام کارگزار رسمی گمرک می‌نماید تا به نمایندگی از شرکت کار ترخیص محموله را پیش ببرد. در این صورت شخص کارگزار باید کارت بازرگانی یا کپی کارت بازرگانی معتبر را نیز به همراه داشته باشد.
این نکته نیز لازم به ذکر است که در موارد خاص و برای بعضی از کالاها شمار دیگری از مجوزهای قانونی ویژه نیز می‌بایست اخذ گردند. به عنوان مثال در حوزه واردات کالاهای آرایشی و بهداشتی لازم است که مجوزها و تاییدیه‌های مربوط از وزارت بهداشت دریافت شود.
اظهارنامه گمرکی
اظهارنامه گمرکی مهمترین و اصلی‌ترین سندی است که برای ترخیص کالا از گمرک لازم می‌باشد. اظهارنامه گمرکی در حقیقت یک فرم آماده استاندارد است که تمامی مشخصات کالا می‌بایست در آن به طور کامل درج گردد. نام، نوع، وزن، تعداد و ارزش کالا از جمله این مشخصات می‌باشند. مهمترین جزء فرم اظهارنامه قسمتی تحت عنوان کد تعرفه گمرکی است. این کد که با نام کد HS نیز شناخته می‌شود یک عدد ده یا هشت رقمی است که مشخص کننده میزان و نرخ تعرفه و عوارض گمرکی محموله تجاری می‌باشد. کد تعرفه گمرکی برای هر کالای خاص و هر نوع خاص از یک کالا رقم متفاوتی دارد. حتی میزان کربن موجود در آلیاژهای آهن نیز ممکن است باعث ایجاد تفاوت در کد HS یک کالا با کالای دیگر شود.
برای ارتباط با کارشناسان لجستیک یک کلیک کافیست…!
گمرک در زمینه کد تعرفه گمرکی بسیار حساس و سختگیر است. درج اشتباه این کد در برگه اظهارنامه گمرکی می‌تواند باعث صدور جریمه‌های سنگین برای صاحب کالا و شرکت بازرگانی مربوطه شود. حتی اگر کد ذکر شده مربوط به کالایی مشابه با کالای اصلی باشد. بنابراین لازم است که با دقت و با توجه کامل به تمامی جزئیات کد دقیق کالای تجاری خود را پیدا نموده و در فرم اظهارنامه درج کنید. این کد را می‌توانید با رجوع به کاتالوگ گمرکی نمانکلاتور و یا مراجعه به وبسایت ایرانکد با نشانی www.irancode.ir پیدا کنید.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
اولین مرحله ترخیص کالا از گمرک تقدیم فرم پر شده اظهارنامه گمرکی به همراه تمامی اسناد و مدارک و مجوزهای لازم به گمرک می‌باشد. در مرحله بعدی فرد ارزیاب گمرک با بررسی فیزیکی محموله تجاری اقدام به بررسی مطابقت میان اطلاعات و مشخصات ذکر شده در اظهارنامه و خود کالا می‌نماید. هرگونه عدم تطابق میان کالا و اطلاعات ارائه شده در اظهارنامه می‌تواند منجر به صدور جریمه برای شرکت بازرگانی شود. فرد ارزیاب گمرک پس از بررسی دقیق محموله و در صورت عدم وجود مغایرت میان کالا و مشخصات اظهار شده آن، فرم اظهارنامه گمرکی را امضا نموده و به سرویس ارزیابی گمرک ارجاع می‌دهد. اظهارنامه و مجوزهای قانونی ضمیمه شده به آن ابتدا می‌بایست توسط کارشناس سرویس ارزیابی و سپس توسط رئیس این سرویس بررسی شوند. در نهایت فرم اظهارنامه می‌بایست به امضای هر دوی این افراد برسد.
سپس فرم و مدارک ضمیمه به واحد صندوق و صدور پروانه ارجاع داده می‌شود تا مرحله پایانی ترخیص کالا از گمرک نیز پیگیری شود. صاحب کالا یا نماینده او می‌توانند پس از پرداخت هزینه‌ها و عوارض و دریافت پروانه گمرکی اقدام به ترخیص محموله تجاری کنند.
آشنایی بیشتر: اجرای ترخیص بار از گمرک داخلی چگونه است؟
هزینه ها و عوارض گمرکی
هزینه‌ها و عوارضی که برای ترخیص کالا از گمرک می‌بایست پرداخت گردند در سه گروه قابل بررسی هستند. نخست هزینه انبارداری است که تابع مدت زمان نگهداری محموله در انبار گمرک می‌باشد. این هزینه با ضرب کردن سه فاکتور “وزن ناخالص کالا” و “مدت زمان نگهداری کالا در انبار” و “نرخ انبارداری گمرک” به دست می‌آید. طبقه دوم هزینه‌های گمرکی با عنوان حقوق گمرکی شناخته می‌شود. حقوق گمرکی بخش ثابت عوارض و مالیات‌های دریافتی گمرک است که میزان آن وابسته به ارزش کالای مربوطه می‌باشد. این مالیات گمرکی در حال حاضر معادل چهار درصد ارزش کل محموله تجاری می‌باشد. بخش سوم که بخش متغیر هزینه‌ها و عوارض گمرکی به شمار می‌رود با عنوان سود بازرگانی شناخته می‌شود. این هزینه در واقع از هر کالا به کالایی دیگر متفاوت می‌باشد و نرخ منحصر بفردی برای هر کالا دارد. میزان سود بازرگانی به میزان نرخ تعرفه گمرکی بستگی دارد که خود تابع کد تعرفه گمرکی می‌باشد.
