عرضه بالای کالای قاچاق در بازار یکی از مشکلاتی است که دولت و شرکت‌های فعال در زمینه واردات با آن درگیر هستند. به هر نوع انتقال غیر قانونی کالاها از خارج کشور به داخل، قاچاق کالا گفته می‌شود. دامنه فعالیت این کار بسیار گسترده است و شامل حوزه‌های مختلفی می‌شود. در ادامه این مقاله از ستایش لجستیک به بررسی بیشتر انواع کالاهای قاچاق در بازار و قانون های مقابله با آنها خواهیم پرداخت.
قانون قاچاق کالا و ارز چیست؟
قانون قاچاق کالا و ارز به مجموعه‌ای از قوانین گفته می‌شود که جهت جلوگیری یا پیشگیری از ورود غیر قانونی محصولات صورت میگیرد. تمام فعالیت‌های ورود کالا به کشور که تشریفات قانونی واردات را نقص کند، شامل مجازات قانون قاچاق کالا خواهد شد. قوانینی که در این زمینه وضع شده شامل دسته بندی‌های مختلف محصولی می‌باشد. در ادامه به جزئیات بیشتر این قانون خواهیم پرداخت.
ستایش لجستیک به عنوان یکی از با سابقه‌ترین شرکت‌ها با ۷۰ سال فعالیت در حوزه لجستیک و حمل و نقل، اجاره انبار در تهران،انبار لاستیک، اجاره انبار وسایل منزل و اجاره سوله در تهران دارای انبارهای کالاهای بازرگانی در منطقه کهریزک است که جواز کسب معتبر دارد.
قانون قاچاق کالا
بر اساس مصوبات و قوانینی که توسط دولت اعلام شده، کالا قاچاق به چهار بخش مختلف تقسیم می‌شود که هر کدام نیز مجازات مخصوص به خود را دارد. در کشور نیز برای قاچاق هر کدام از کالاها که در دسته بندی‌های مختلف قرار می‌گیرند یک قانون خاص که شامل مجازات مخصوص به خود نیز می‌باشد، در نظر گرفته شده است. در ادامه به بررسی انواع کالاهای قاچاق در ایران خواهیم پرداخت.
انواع قاچاق در ایران
در ابتدا با انواع کالا قاچاق آشنا می‌شویم که شامل دسته بندی‌های زیر می‌باشند:
- کالاهای ممنوع: به تمام کالاهایی گفته می‌شود که ورود یا خروج آنها طبق مصوبه دولت ممنوع است.
- قاچاق کالاهای مجاز: واردات یا صادرات این کالاها با ارائه اسناد و مدارک لازم و انجام تشریفات ضروری گمرک هیچ ایرادی ندارد. در صورت عدم انجام هر کدام از این موارد، ورود یا خروج این محصولات به عنوان قاچاق شناخته می‌شود.
- قاچاق کالاهای مجاز مشروط: واردات و صادرات این کالاها نیازمند گذراندن برخی تشریفات گمرکی و گرفتن مجوزهای خاص از مراجع و سازمان‌های ذی ربط قانونی می‌باشد. عدم دریافت هر کدام از این اسناد و مجوزها باعث می‌شود تا آن کالا در گروه کالاهای قاچاق قرار گیرد.
- قاچاق کالای یارانه‌ای: این کالاها معمولا توسط هیئت دولت و به پیشنهاد سازمان هایی مثل وزارت صنعت و معدن جهت واردات یا صادرات معرفی می‌شوند. برای ورود یا خروج این محصولات نیز ارائه برخی از مدارک لازم است چون در غیر اینصورت به عنوان کالای قاچاق ثبت خواهند شد.
انواع قاچاق در جهان
مسئله کالا قاچاق فقط محدود به کشور ما نیست و تقریبا در تمام جهان با دامنه کم یا زیاد انجام میگیرد. نکته مشترکی که بین تمام قاچاقچیان کالاهای مختلف در سراسر جهان وجود دارد، سود آوری می‌باشد. کالاهای قاچاق در جهان نیز مانند دسته بندی است که در بالا به آن اشاره شد. در واقع این کالاها یا از لحاظ ورود به صورت کلی ممنوع هستند و در دسته بندی محصولات ممنوعه قرار می‌گیرند یا نیازمند کسب مجوزهایی برای ورود به بازار عرضه می‌باشند.
مطالب مرتبط: با مفهوم، انواع تخلفات گمرکی و قوانین آن آشنا شوید.
سود آورترین کالای قاچاق
ورود کالای قاچاق در بازار یکی از مشکلاتی است که در سال‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. این مشکل گریبان اقتصاد کشور را گرفته و تاثیر قابل توجهی در تضعیف تولید داخلی دارد. یکی از دلایل اصلی افزایش ورود کالاهای قاچاق، بالا رفتن نرخ بیکاری می‌باشد. یکی دیگر از تاثیرات قابل توجه ورود کالاهای قاچاق به بازار کشور، عدم پرداخت عوارض واردات کالا به دولت می‌باشد. این امر باعث شده تا کنترل نهادهای دولتی نسبت به ارزیابی بازار نیز افت کرده و توانایی حمایت از تولید داخلی وجود نداشته باشد. تمام این موارد باعث می‌شود تا حاشیه سود فعالان قاچاق کالا بسیار بالاتر از کسانی باشد که از مسیرهای قانونی جهت ورود کالا به کشور اقدام می‌کنند.
ورود کالا قاچاق در حوزه‌های مختلفی انجام میگیرد که از بین آنها، قاچاقچیان پوشاک دارای بیشترین میزان سود می‌باشند. در ردیف بعدی نیز لوازم آرایشی و بهداشتی که به صورت قاچاق وارد بازار شده‌اند، بیشترین حاشیه سود را دارند. البته محصولات زیادی وجود داشته که در حوزه‌های مختلف به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند. برخی از پرسودترین آنها شامل موارد زیر می‌باشند.
- لوازم خانگی
- اسباب بازی
- سیگار
- کفش
- انواع پارچه
- رایانه و قطعات جانبی
- لوازم یدکی خودرو
- تجهیزات پزشکی
- مکمل‌های دارویی
- طلا و بدلیجات
- گوشی‌های تلفن
- چای
- برنج
محاسبه جریمه کالا قاچاق
برای کسانی که اقدام به عرضه کالا قاچاق یا ورود غیر قانونی محصولات به کشور می‌کنند، مجازات‌هایی نیز در ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مشخص شده است. جریمه نقدی و ضبط کالا از جمله جرایمی هستند که با توجه به نوع کالاها، متغیر است. میزان جریمه نقدی با توجه به دسته بندی کالاها به صورت زیر می‌باشد.
- میزان جریمه نقدی کالاهای مجاز: یک تا دو برابر ارزش کالا
- میزان جریمه نقدی کالای مجاز مشروط: یک تا سه برابر ارزش کالا
- میزان جریمه نقدی کالاهای یارانه‌ای: دو تا چهار برابر ارزش کالا
علاوه بر در نظر گرفتن نوع کالاها در کالا قاچاق، شرایط و میزان عرضه کالاها نیز در مبحث مجازات مورد توجه قرار میگیرد. یکی از سنگین‌ترین مجازات‌ها در کالاهای قاچاق مربوط به دسته بندی محصولات ممنوعه می‌باشد. مجازات برای این نوع کالاها علاوه بر ضبط و جریمه نقدی، حبس و زندان هم خواهد بود. البته میزان عرضه کالای قاچاق ممنوعه نیز در تعیین مجازات اهمیت دارد. در صورتی که مبلغ کل کالای قاچاق شده بیش از صد میلیون یا یک میلیارد تومان باشد، مجازات در نظر گرفته شده شامل شش ماه تا پنج سال حبس و همچنین جریمه نقدی 5 تا 10 برابر ارزش نقدی کالا خواهد بود.
مطالب مرتبط: منظور از گمرک چیست؟ با قوانین و وظایف گمرک آشنا شوید.
لیست اجناس قاچاق
همان طور که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم، کالا قاچاق دارای تمام مولفه‌های منفی یک کالای وارداتی می‌باشد و به اقتصاد کشور نیز ضربه وارد می‌کند. هدف اصلی از منع واردات برخی از کالاها، جلوگیری از آسیب به کارخانه و مراکز تولیدی در داخل کشور است. هدف اصلی در مدیریت واردات کالاها، جلوگیری از وارد کردن محصولاتی است که مشابه آن در داخل تولید می‌شود. طبق گزارش‌هایی که ارائه شده، میزان مبلغ کالاهایی که در سال به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود حدود 25 میلیارد دلار است. تنوع کالاهای قاچاق در بازار بسیار زیاد بوده ولی بیشترین آنها در دسته بندی‌های زیر قرار می‌گیرند.
- پوشاک و منسوجات آن
- انواع لوازم خانگی
- گوشی‌های همراه و لوازم جانبی
- مواد غذایی
- محصولات آرایشی و بهداشتی
- بدلیجات و منسوجات
- و غیره.
اغلب حوزه‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد دارای محصولات مصرفی می‌باشند که میزان عرضه کالا قاچاق آنها نیز بسیار بالاست. این کالاها توسط بسیاری از شرکت‌های داخلی نیز ساخته می‌شوند و حتی امکان ساخت آن در داخل کشور وجود دارد. به همین دلیل نیز ورود آنها به بازار عرضه باعث تعطیلی مراکز تولیدی داخل و وارد کردن آسیب‌های جدی به اقتصاد کشور شده است. به همین دلیل باید به صورت هدفمند از ورود کالاهای قاچاق به بازار داخلی جلوگیری شود. جلوگیری از ورود کالای قاچاق به صورت مستقیم روی رونق اقتصادی داخلی و پیشگیری از تعطیلی کارخانه ها تاثیرگذار است.
