اجناسی که از گمرک ترخیص میشوند،در زمره واردات محسوب میشوند و به همین دلیل دولت بر قیمت و نوع آنها نظارت دارد. حواله ارزی راهی است که دولت از طریق آن از قیمت و پرداخت قانونی هزینهها مطلع میگردد. البته این نوع حواله تنها برای گمرک کاربرد ندارد و هر گونه نقل و انتقال ارز از هر نقطهای به نقطه دیگر جهان با این روش انجام میشود. برای اطلاع از نقش حواله ارزی برای گمرک، لازم است ابتدا به خوبی درک کنید که این حواله چیست، چطور خریداری میشود و ساز و کار آن در انتقال پول چیست.
برای دانستن این مطالب، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
حواله ارزی چیست؟
حواله ارزی که با عنوان انگلیسی Payment order در دنیا شناخته میشود، نوعی دستور برای انتقال وجه است. به عبارت دیگر، حواله جابهجایی پول نیست؛ بلکه «دستور» جابجایی پول است. برای درک بیشتر لازم است با ارتباطات بین بانکی بیشتر آشنا شوید.
بانکهای مختلف در سراسر جهان با هم مرتبط هستند. برخی از بانکها و موسسات مالی دارای کارگزارانی در کشورهای خارجی هستند که با آنها ارتباط مالی دارند. این کارگزاران خود بانکهایی هستند که با بانک مبدا در ارتباط میباشند.
بانک مبدا دارای یک سپرده نزد بانک کارگزار است که با استفاده از اعتبار موجود در آن، بانک کارگزار مبلغی را که بانک مبدا دستور داده به حساب ذینفع منتقل مینماید.
وقتی مشتری یک بانک داخلی، قصد دارد مبلغ مشخصی ارز را در یک کشور خارجی به حساب فرد یا شرکت خاصی واریز نماید، شعبه ارزی داخلی که مشتری در آن حساب ارزی افتتاحکرده است، دستور انتقال آن مقدار ارز را به بانک کارگزار خود در کشور هدف با استفاده از «حواله ارزی صادره» میدهد. بانک کارگزار به دستور بانک مبدا، آن مبلغ پول را به ذینفع نهایی در قالب «حواله ارزی وارده» منتقل مینماید.
ستایش لجستیک با بیش از 70 سال سابقه در حوزه اجاره انبار، اجاره سوله، اجاره کانتینر در خدمت شما عزیزان میباشد.
حواله ارزی صادره و وارده چیست؟
حواله ارزی صادره، حواله یا دستور پرداختی است که از طرف بانک مبدا به بانک مقصد ارسال میگردد. این حواله از سمت فردی که در کشور مبدا مبلغ مورد نظر را پرداخت میکند، شروع میشود. در مقابل، حواله وارده، دستوری است که به موجب آن فرد ذینفع میتواند مبلغ ذکرشده را در حساب خود دریافت کند.
فرد ذی نفع پس از گرفتن حواله وارده، میتواند با استفاده از خدمات بانکی، مبلغ آن را به واحد پولی کشور هدف در حساب خود دریافت نماید و یا حواله را به بانک مقصد بفروشد. او همچنین، میتواند مبلغ ذکرشده در حواله را در حساب ارزی خود نگهداری نماید.
حواله ارزی صادره در قالب واحد پولی کشور هدف صادر میشود. بر این اساس، حواله ارزی به شکل دیناری، دلاری، یورویی و… قابل خریداری است و مبلغ آن بر اساس قیمت روز ارز به شکل ریالی از حساب ارزی فرد مبدا برداشته میشود.
انواع حواله ارزی
حوالههای ارزی راهی مطمئن و قدیمی برای نقل و انتقال ارز در همه جهان هستند. آنها انواع مختلفی دارند. دو نوع رایج حواله ارزی شامل حواله ارزی مستقیم و غیرمستقیم است.
حواله ارزی مستقیم
حواله ارزی مستقیم که بهطور مختصر به آن TT میگویند، از طریق سیستم SWIFT انجام میشود که سریعترین و امنترین راه برای نقل و انتقال پول در جهان است. TT مخفف Telegraphic transfers و به معنای ارسال تلگرافی و سریع است این روش از سال 1960 ایجاد شده و تعداد زیادی از بانکها و موسسات مالی و اعتباری را در جهان به هم مرتبط میکند.
پرداختهای TT پول شما را قبل از رسیدن به مقصد بین چندین بانک مختلف منتقل میکنند. هر یک از این بانکها کارمزد و زمان پردازش متفاوتی خواهند داشت، به همین دلیل است که انتقال تلگرافی میتواند کمی پرهزینهتر از سایر خدمات انتقال پول باشد. شبکه بانکهایی که پول شما (یا به عبارتی دستور انتقال پول شما) از آن عبور میکند، شبکه سوئیفت نامیده میشوند. به این بانکها «بانکهای مکاتبه کننده» میگویند، زیرا پول شما فقط بین بانکهایی که دارای روابط تجاری هستند جابجا میشود. به طور کلی، زمان پردازش انتقال تلگراف بین یک تا دو روز است.
آشنایی بیشتر: اظهارنامه گمرکی چیست؟
حواله ارزی غیر مستقیم
حواله ارزی غیر مستقیم که به آن DD میگویند مخفف عبارت انگلیسی Demand Draft است که به «پیشنویس تقاضا» ترجمه میگردد. DD نوعی از اسناد قابل معامله پیش پرداخت است که در آن بانک گیرنده معمولاً ضامن میشود تا هنگام ارائه این سند، پرداخت کامل را انجام دهد. یکی از ویژگیهای منحصربهفرد پیشنویس تقاضا این است که نمیتوان آن را بیاعتبار کرد، زیرا پرداخت از قبل انجام شده است.
حواله ارزی غیر مستقیم تا حد زیادی شبیه به چک عمل میکند، اما از آنجا که بانک مبدا مبلغ را از حساب پرداختکننده برداشته است، پرداخت آن به فرد دریافتکننده کاملا تضمینشده است.
به عنوان مثال، اگر یک صاحب کسب و کار کوچک محصولاتی را به صورت اعتباری از شرکت دیگری خریداری کند، صاحب کسب و کار کوچک از بانک خود میخواهد که پیشنویس تقاضا را برای پرداخت محصولات به شرکت ارسال کند. بانک پیشنویس را صادر میکند. پس از سررسید پیشنویس، صاحب شرکت دیگر پیشنویس تقاضا را به بانک خود میآورد و وجه خود را دریافت میکند. همانطور که میبینید این روش حواله ارزی قدری بیشتر از روش قبلی طول میکشد با این حال، هزینه کمتری دارد و به اندازه روش مستقیم قابل اطمینان است. معمولا 4 تا 7 روز طول میکشد که حواله ارزی به روش غیر مستقیم وصول گردد.
کارکرد حواله ارزی برای گمرک چیست؟
همانطور که گفتیم کالاهایی که از گمرک ترخیص میگردند کاملا تحت نظر دولت است. برای اینکه افراد بتوانند کالایی را وارد کنند، لازم است پس از طیکردن مراحلی مانند ثبت شرکت تجاری و دریافت کارت بازرگانی، از فروشنده در کشور خارجی درخواست ارسال پیشفاکتور یا پروفرما کنند. این پیشفاکتور مدرکی است که نشان میدهد که چه کالایی، با چه قیمتی و با چه تعدادی قرار است خریداری گردد.
در مرحله بعد بازرگان باید به سامانه ثبت سفارش وزارت صمت مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت نماید. در صورتی که کالای درخواستی او مورد قبول واقع شد، لازم است با استفاده از پیشفاکتور اقدام به تهیه ارز نماید.
این مرحله همان مرحلهای است که حواله ارزی را به واردات و گمرک مرتبط میکند. در این گام به شکل قانونی دستور انتقال مبلغ پیشفاکتور از طریق بانکهای داخلی کشور به بانکهای کارگزار در شرکت هدف ارسال میگردد و مبلغ از حساب ارزی تاجر کسر میگردد.
پس از رسیدن کالا به مرزهای کشور، لازم است کالا از گمرک ترخیص گردد. برای این ترخیص علاوه بر مدارک دیگر، نیاز به پیشفاکتور و «اعلامیه تامین ارز» است. اعلامیه تامین ارز در واقع سندی است که نشان میدهد بانک مبلغ مورد نظر را در تاریخ مشخصی به حساب هدف حواله کرده است و ورود کالا به کشور کاملا قانونی است. بدون اعلامیه تامین ارز، امکان ترخیص کالا از گمرک وجود نخواهد داشت و در صورت ورود احتمالا به عنوان کالای قاچاق با آن برخورد میگردد.
با توجه به تحریم های ایران، آیا امکان انتقال ارز وجود دارد؟
بلی؛ اگرچه از سال 2012 تا 2016، بانکهای ایران به دلیل تحریمهای برنامه هستهای از سوئیفت قطع شدند، اما در حال حاضر امکان نقل و انتقال پول با استفاده از این روش از داخل ایران ممکن است. سوئیفت به هر بانک، موسسه اعتباری، صرافی و… عضو این شبکه یک کد سوئیفت اعطا میکند که نشاندهنده اعتبار و عضویت این موسسات در این شبکه است. این کد 8 تا 11 کاراکتر است که شامل کد کشور، مکان، موسسه و انشعاب جداگانه است. این کدها برای شناخت کارگزاری نیاز بوده و به طور مکرر مورد استفاده قرار میگیرد.
درباره تشریفات گمرکی چه می دانیم؟
چه کسانی از حواله ارزی استفاده می کنند؟
حواله ارزی برای هرگونه نقل و انتقال بانکی پول بین نقاط مختلف جهان استفاده میشود. حتی امکان حوالهکردن پول در داخل کشور از یک بانک به بانک دیگر در دو شهر مختلف نیز امکانپذیر است. بازرگانان، افرادی که قصد خرید کالا و خدماتی ویژه از خارج از کشور را دارند، بیشتر از سایر افراد از حواله ارزی استفاده میکنند. با این حال، اگر قصد انتقال پول برای خانواده و یا دوستان خود را در خارج از کشور دارید و یا میخواهید از طریق آنها پول دریافت کند، حواله ارزی راهی مطمئن و سریع برای اینکار است. در این روش مقداری کارمزد برای نقل و انتقال پول از حساب شما کسر میگردد. این کارمزد در روش حواله مستقیم بیشتر و در روش غیر مستقیم کمتر است.
سخن آخر
همانطور که در این مقاله دیدید، حواله ارزی نه تنها برای ترخیص کالا از گمرک مورد نیاز است، بلکه هرگونه نقل و انتقال پول بین کشورهای مختلف از همین طریق انجام میشود. نکته مهمی در مورد حواله ارزی است که در این روش، پول به طور مستقیم منتقل نمیگردد، بلکه دستور انتقال آن به بانک کارگزار که دارای سپرده مالی از بانک هدف است ارسال میگردد تا مبلغ دستور دادهشده به حساب شخص مورد نظر در کشور هدف ریخته شود.